ضرورت‌ گذار از مدل سنتی به سمت تکنولوژی در صنعت پخش

پنجمین نمایشگاه و کنفرانس بین‌المللی صنعت پخش ایران با تمرکز بر آخرین نوآوری‌ها و دستاوردهای جهانی صنعت پخش ۱۹ تا ۲۱ اردیبهشت ماه سال‌جاری، با حضور شرکت‌های مطرح در این صنعت در مرکز نمایشگاه‌ها و همایش‌های بین‌المللی کیش برگزار شد

در این نمایشگاه فعالان این عرصه متفق‌القول عنوان کردند ایجاد اشتغال، توجه به نیاز مصرف‌کنندگان و ارائه خدمات شایسته به تولیدکنندگان و واردکنندگان، از مهم‌ترین ماموریت‌های صنعت پخش است. بنابراین با شناخت بیشتر این صنعت، در عرصه اقتصاد و نمایان شدن تاثیرات مثبت و غیرقابل انکار صنعت پخش در زنجیره عرضه، هر روز بیش از گذشته تاثیر مثبت این صنعت نمایان می‌شود. در این راستا در کنفرانس بین‌المللی صنعت پخش ایران رئیس هیات‌مدیره انجمن ملی صنعت پخش ایران با اشاره به نقش و جایگاه پررنگ صنعت پخش گفت: فعالان صنعت پخش با تلاش شبانه‌روزی و بی‌وقفه، کالاهای موردنیاز مردم را در کمترین زمان و با قیمت یکسان و رعایت استانداردهای ملی و بین‌المللی در گوشه‌گوشه خاک ایران عرضه می‌کنند.

سهراب کارگر در پنجمین نمایشگاه و کنفرانس بین‌المللی صنعت پخش ایران با بیان این مطلب افزود: از این رو دیگر نمی‌توان کتمان کرد که فعالان این صنعت نقش بی‌بدیل و منحصربه‌فردی در زمینه‌هایی مانند حفظ و افزایش سلامت و رفاه عمومی؛ اهرمی موثر و کارآمد برای دولتمردان در زمان‌های بحرانی و خاص؛ همسویی با دولت در تنظیم بازار و نظام توزیع و تامین کالا؛ همراهی موثر جهت اجرای سیاست‌ها و برنامه‌های تدوینی به‌خصوص برنامه‌های اقتصادی دولت؛ بازویی توانمند برای تولیدکنندگان و واردکنندگان به منظور افزایش فروش، سهم بازار و همچنین مقابله موثر با کالاهای قاچاق و رقبا را ایفا می‌کنند.  وی با اشاره به ماموریت‌های صنعت پخش تاکید کرد: ایجاد اشتغال، توجه به نیاز مصرف‌کنندگان و ارائه خدمات شایسته به تولیدکنندگان و واردکنندگان، از مهم‌ترین ماموریت‌های صنعت پخش است. بنابراین با شناخت بیشتر این صنعت، در عرصه اقتصاد و نمایان شدن تاثیرات مثبت و غیرقابل انکار صنعت پخش در زنجیره عرضه، هر روز بیش از گذشته تاثیر مثبت این صنعت نمایان می‌شود.

سیر تکاملی کنفرانس صنعت پخش ایران

رئیس شورای سیاستگذاری این رویداد با تشریح سیر تکاملی کنفرانس صنعت پخش ایران گفت: هدف ما از برگزاری اولین کنفرانس، شناخت صنعت پخش بود. در آن سال که ما این کنفرانس را برگزار کردیم، اساسا بسیاری از نهادهای دولتی و حتی نهادهای مرتبط با صنعت پخش، آشنایی زیادی با صنعت پخش نداشتند و متاسفانه این صنعت را در نقش واسطه‌گری و افزایش‌دهنده قیمت می‌دیدند. ما در آن دوره سعی کردیم با محوریت شناخت جایگاه صنعت پخش در زنجیره عرضه، در این مسیر گام برداریم.

وی افزود: در کنفرانس دوم، با توجه به برنامه و محور اصلی که در کنفرانس اول تدوین کرده بودیم، بحث ارزش‌آفرینی در صنعت پخش را در پیش گرفتیم و جایگاه ارزش را در صنعت پخش مورد توجه قرار دادیم. در این کنفرانس نقش استادان دانشگاه داخلی و خارجی پررنگ بود. از سوی دیگر نهادهای مالی را هم که یکی از اهرم‌های بسیار موثر در توسعه صنعت پخش بودند، به سیستم کنفرانس اضافه کردیم و توافق‌نامه‌هایی در این زمینه بسته شد.

کارگر با بیان اینکه در کنفرانس سوم ایجاد نزدیکی بیشتر در بین زنجیره‌های تشکیل‌دهنده صنعت پخش، جزو اهداف ما بود و با ایجاد ارتباط بهتر بین این نهادها توانستیم حرکت بهتری داشته باشیم، تاکید کرد: همچنین در کنفرانس سوم دبیرخانه دائمی کنفرانس به دنبال شیوه‌های نوین و تاثیرگذار در توسعه توانمندی صنعت پخش بود و در این کنفرانس توانستیم با استفاده از راهکارهای نوین صاحب‌نظران و استادان دانشگاه، جایگاه صنعت پخش را بیش از گذشته نمایان کنیم و از سوی دیگر توانستیم زنجیره ارتباطی بهتری بین شرکت‌هایی که به صنعت پخش خدمات‌رسانی می‌کنند و شرکت‌هایی که از صنعت پخش خدمات می‌گیرند، ایجاد کنیم.

وی افزود: در کنفرانس چهارم با توجه به توانمندی‌هایی که در کنفرانس سوم داشتیم، نقش صنعت و دانشگاه و دولت را پررنگ‌تر کردیم و از سوی دیگر در بررسی‌ها و تحقیقات خود پی بردیم که تمام دانش موجود در این صنعت مربوط به گذشته بود، نه آینده و معمولا به نیازهای آینده این صنعت چندان توجه نمی‌شد. به همین دلیل در این کنفرانس با رویکرد آینده‌پژوهی و الگوهای نوین کسب‌و‌کار به صنعت پخش پرداختیم. رئیس انجمن ملی صنعت پخش ایران با بیان اینکه کنفرانس چهارم بسیار پربار بود و دستاوردهای خوبی به همراه داشت، یادآور شد: طبق نظرسنجی‌های انجام‌شده، در کنفرانس چهارم بالاترین سطح را از نظر ظرفیت و کیفیت علمی اخذ کردیم و امیدوارم این سیر صعودی به کنفرانس پنجم هم تداعی پیدا کند.

وی افزود: در کنفرانس پنجم، تغییر رویکرد را مورد توجه قرار داده‌ایم و دانشی که از کنفرانس‌های گذشته به دست آوردیم و وقفه‌ای که طی سه سال گذشته ایجاد شد؛ باعث شد این صنعت متحول شود و تغییرات بسیار زیادی در این صنعت ایجاد شد و بنابراین ما احساس کردیم که نیاز است کنفرانسی برگزار کنیم تا توانمندی کل این زنجیره را نمایان کنیم. به همین خاطر در این کنفرانس، گذشته از شرکت‌هایی که به شرکت‌های پخش خدمات ارائه می‌کنند و شرکت‌هایی که خدمات می‌گیرند، تغییر نگرش نسبت به صنعت پخش در دنیا مورد توجه قرار گرفت. چون صنعت پخش در حال تغییر و تحول کامل است و صنعت پخش ایران خواسته یا ناخواسته باید به این تغییرات و تحولات تن دهد.

این فعال بخش خصوصی تاکید کرد: به دلیل تعدد بالای گلوگاه‌های اجرایی در صنعت پخش، نیاز است که کلیه بدنه‌های مرتبط در نهادهای نظارتی، دولتی و شرکت‌هایی که نیازمند ارائه خدمات بهتر به صنعت پخش هستند، تغییر نگرشی در ساختار خود داشته باشند و به دور از دغدغه در کنار هم قرار بگیرند. کارگر همچنین با اشاره به نیازها و چالش‌های صنعت پخش بیان کرد: برخی چالش‌ها با نهادهای نظارتی اعم از وزارت دارایی، صمت، بهداشت و… وجود دارد و ما در این کنفرانس به دنبال پلن‌های اجرایی برای رفع مشکلات هستیم. وی خاطرنشان کرد: نبود یک نظام مدون برای صنعت پخش، نبود یک متولی جامع، موازی‌کاری‌های متعدد و قیمت‌گذاری‌های دستوری جزو عوامل متعددی هستند که باعث کندشدن صنعت پخش می‌شوند. امیدواریم بتوانیم در این کنفرانس نقشه راهی برای این مسائل پیدا کنیم و با کمک صاحب‌نظران به راهکارهای اثربخشی در این حوزه‌ها برسیم.

عقب‌ماندگی در صنعت پخش

عضو هیات‌مدیره انجمن ملی صنعت پخش ایران نیز در این کنفرانس گفت: صرف نظر از همه مشکلات صنعت پخش کشور در حوزه‌های تامین، توزیع، هزینه‌ها، مسائل مالیاتی، فروش، عدم‌حمایت کامل مسوولان از این صنعت استراتژیک و… می‌خواهم از زاویه دیگری به مسائل این صنعت بپردازم. محمدرضا مرادی با بیان این مطلب افزود: امروزه بحث تحقیق و توسعه و گذر از مدل سنتی به سمت مدل مدرن و استفاده از تکنولوژی در شرکت‌های پخش، بسیار حائز اهمیت است.

وی با بیان اینکه نوآوری و توسعه مشتری‌محور در کسب‌و‌کارها یا در حوزه محصول یا در بخش خدمات اتفاق می‌افتد، افزود: ما می‌خواهیم درخصوص نوآوری در بخش خدمت صحبت کنیم؛ اما خاستگاه توسعه محصولات یا خدمات از تحقیق و توسعه (R&D) حاصل می‌شود. کمتر شرکت پخشی در کشور وجود دارد که تحقیق و توسعه در آن جایگاهی داشته باشد و این مساله چالش اصلی صنعت پخش است. مرادی با انتقاد از عقب‌ماندگی در صنعت پخش، در این خصوص تشریح کرد: ما در صنعت پخش به‌روز نیستیم. چون اصرار به مدل سنتی داریم و مطابق با پارادایم رشد نمی‌کنیم. اقدامات انجام‌شده در شرکت‌های توسعه‌یافته را دنبال نمی‌کنیم و نقش کمرنگ تکنولوژی در صنف و صنعت پخش کاملا مشهود است. بنابراین ما در برابر تغییر مقاومت می‌کنیم که نتیجه آن هزینه‌های بالا و سرسام‌آور و عدم ‌سودآوری است.

وی تاکید کرد: اگر بخواهیم به معنای واقعی به تحقیق و توسعه در صنعت پخش دسترسی پیدا کنیم، اولین اقدام ما این  است که واحد توسعه کسب‌و‌کار و واحد R&D را در شرکت‌های پخش راه‌اندازی کنیم؛ آنچه متاسفانه در اکثریت شرکت‌های ما وجود ندارد. مرادی با اشاره به بی‌توجهی شرکت‌های پخش داخلی به بحث مکانیزاسیون اظهار کرد: این در حالی است که شرکت‌های موفق بین‌المللی، مکانیزاسیون را در دستورکار خود قرار داده‌اند. در عین حال توزیع شرکت‌های پخش ما بهینه نیست. این فعال صنعت پخش با بیان اینکه باید با ارائه راهکارهای نوین بانکی وصول مطالبات خود را سامان‌دهی کنیم، افزود: چرا که با وجود مشکلات متعدد در صنعت پخش، در زمینه وصول مطالبات نیز با مشکلات متعدد روبه‌رو هستیم. مساله دیگر فقدان برداشت مشتری است و ما همواره از زاویه دید خودمان به مشتری نگاه می‌کنیم؛ نه اینکه از دید مشتری به این مساله نگاه کنیم.

وی خاطرنشان کرد: ما باید از فروش‌محوری به سمت سرویس‌محوری حرکت کنیم. از محوریت ویزیت به سمت پشتیبانی برویم. از ناوگان حجیم به سمت ناوگان متناسب و چابک برویم. از بحث فروشنده به سمت پشتیبانی تکنولوژی برویم. از زیرساخت فیزیکی به سمت زیرساخت‌های تکنولوژیک؛ از پرداخت‌های بلندمدت به سمت راه‌حل‌های مالی؛ از ویزیت‌های حضوری به سمت فروشگاه‌های غیرحضوری و آنلاین؛ و از انبارهای بزرگ به سمت انبارک حرکت کنیم.

نقش پررنگ صنعت پخش در بهبود فضای کسب‌و‌کار

همچنین مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری و توسعه کیش نیز در این کنفرانس خاطرنشان کرد‌: برپایی چنین محافل تخصصی برای رشد تولیدات داخلی و بخش توزیع و صادرات کشور موثر واقع می‌شود.      علیرضا ابراهیم‌پور افزود: در چرخه و نظام اقتصادی، سه پارامتر مهم تولیدکننده، توزیع‌کننده و مصرف‌کننده وجود دارد و نقش مهم توزیع در اقتصاد کشور بر کسی پوشیده نیست. مزیت غیرقابل انکار صنعت پخش، شامل اشتغال‌زایی در حوزه رونق تولید و سهم ۱۰ درصدی که از درآمد ملی دارد، خود بیانگر اهمیت این حوزه است. وی با بیان اینکه ارتقای کارآیی صنعت پخش به عنوان یک حلقه واسط بین تولیدکننده و مصرف‌کننده بسیار مهم است، تاکید کرد: اگر در این حوزه به صورت حرفه‌ای‌تر عمل کنیم و به سمت مدرنیزه کردن این صنعت برویم، می‌توانیم هزینه تولید و قیمت تمام‌شده را برای مصرف‌کننده کاهش دهیم و این می‌تواند مزیت بسیار خوبی را ایجاد کند.

مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری و توسعه کیش ادامه داد: کشورهای جهان اول به سمت مکانیزه شدن حرکت کرده‌اند و ما در این حوزه عقب هستیم. در صنعت پخش، کمتر به سمت مدرنیزاسیون رفته‌ایم و باید به این سمت حرکت کنیم. وی افزود: صنعت پخش می‌تواند در بهبود فضای کسب و کار مخصوصا در مقطع کنونی بسیار موثر باشد؛ در این راستا وزارت اقتصاد و مناطق آزاد باید اقداماتی را برای بهبود فضای کسب‌و‌کار انجام دهند که یک عامل آن صنعت پخش است. ابراهیم‌پور خاطرنشان کرد: اگر وضعیت صنعت پخش بهبود یابد، در ظهور تکنولوژی‌های پیشرفته، کاهش هزینه‌های مبادلاتی، بهبود کیفیت و کاهش قیمت، افزایش رقابت و ورود محصولات جدید به سیستم اقتصادی و شناسایی فرصت‌های موجود در بازار می‌توانیم موثر باشیم و این نقش بسیار کلیدی است.

پتانسیل بالای ایران برای پیشرفت در صنعت پخش

معاون تجاری گروه صنعتی سولیکو نیز در این کنفرانس با بیان اینکه ما در این کنفرانس دور هم جمع شده‌ایم تا درک مشترکی درخصوص توزیع و پخش داشته باشیم و به سمت بهبود این صنعت حرکت کنیم، گفت: باید به سمت ارتقای قابلیت‌ها و ظرفیت‌های صنعت پخش پیش برویم. راتکو کوپرساک ادامه داد: با توجه به سال‌ها تجربه فعالیت در کشورهای حوزه خلیج فارس، می‌توانم بگویم که ایران در بین این کشورها از پتانسیل بالایی برای پیشرفت در صنعت پخش برخوردار است. وی افزود: برای اینکه یک زنجیره کامل از بحث‌های مربوط به تامین، تدارکات تا رسیدن به دست مصرف‌کننده داشته باشیم، نیاز به صد میلیون نفر جمعیت داریم که ایران این قابلیت را دارد. تربیت و آموزش مدیران بسیار مهم است و از این طریق می‌توانیم به سمت بهینه‌سازی صنعت پخش برویم.

کوپرساک با بیان اینکه در شرایط کنونی ایران دچار مشکلاتی در حوزه‌های اقتصادی و زیرساخت‌هاست که باید تلاش کنیم این مسائل را از پیش‌رو برداریم و به سمت بازارهای بین‌المللی حرکت کنیم، اظهار کرد: این زیرساخت‌ها شامل مباحث مربوط به انبارها، تجهیزات، سیستم‌های اطلاعاتی، فرودگاه‌ها و جاده‌هاست که اگر این بخش‌ها را بهبود ببخشیم، می‌توانیم در سرویس‌دهی به مشتریان و برآورده کردن توقعات آنها از شرکت‌های پخش موفق‌تر عمل کنیم. وی درباره راهکار تامین مالی تصریح کرد: ما هنوز در حوزه تامین مالی مشتریان به انعطاف‌پذیری لازم در پرداخت‌ها نرسیده‌ایم. پیشنهاد من به بانک‌ها این است که به عنوان حلقه واسط در ارتباط با مشتری و تامین‌کننده و همچنین مشتری و شرکت‌های پخش قرار بگیرند و تامین مالی را برعهده بگیرند تا بتوانیم به راهکار مناسبی در این بخش برسیم.

انجمن صنعت پخش، تشکل ملی و برتر

معاون استان‌ها و تشکل‌های اتاق بازرگانی صنایع، معادن و کشاورزی ایران نیز در این کنفرانس گفت: ۲۱۲ تشکل ملی و بیش از ۵۰۰ تشکل ملی استانی داریم. یکی از تشکل‌های ملی و برتر ما انجمن صنعت پخش است. سید‌جواد زمانی افزود: بخش خصوصی در یک رقابت ناسالم با دولت قرار دارد. چرا که دولت به عنوان تصمیم‌گیرنده، مجری و استفاده‌کننده از منابع دولتی است و در طرف دیگر بخش خصوصی است که دخالتی در سیاستگذاری‌ها ندارد. به گفته وی، طبق یک قاعده در علم اقتصاد، اگر کشوری از نیروی کارآمد، موقعیت جغرافیایی و منابع گوناگون برخوردار باشد، آن کشور باید از لحاظ اقتصادی جزو اقتصادهای برتر و قوی باشد. نیروهای انسانی ایرانی از کارآمدترین نیروها هستند و موقعیت جغرافیایی ایران و منابع گوناگون آن شاخص است، اما ضعف چیست که در اقتصاد با مشکلات متعدد مواجهیم. زمانی تاکید کرد: حلقه گمشده ما در این بخش ضعف مدیریت است. امیدواریم تشکل‌ها با توان و قدرتی که برای خود ایجاد می‌کنند؛ این ضعف را در کشور برطرف کنند.

فهرست